مرجع عالی قدر امام خامنه ای
مصرف خمس
۱. سهم مبارک امام(ع) و سهم سادات
۱. خمس به دو قسمت مساوی تقسیم میشود: یک قسمت آن سهم مبارک امام(ع) است و قسمت دیگر سهم سادات.
۲. منظور از امام (ع)، امام معصوم هر عصر است که در زمان ما پیشوای دوازدهم امام مهدی حضرت صاحب الامر(عج) هستند. منظور از سادات هم کسانیاند که از طرف پدر انتساب به جناب هاشم جد پیامبر(ص) داشته باشند. (توضیح بیشتر خواهد آمد)
۳. سهم مبارک امام(ع) در زمان ما که دسترسی به آن بزرگوار(عج) نیست به طور کلی در اختیار ولی امر مسلمین است تا در مصارفی که مورد رضای امام(ع) است از مصالح مسلمین و مخصوصاً ادارهی حوزههای علمیه و مانند آن مصرف کند. اختیار سهم سادات نیز مانند سهم مبارک امام(ع) مربـوط به ولی امر مسلمین است، بنابراین کسی که بر عهدهی او و یا در مال وی مقداری حـق امـام(ع) یا سهم سادات باشد باید آن را به ولی امر خمس یا وکیلی که از طرف او اجازه دارد تحویل دهد و اگر میخواهد آن را در یکی از موارد مقرر از قبیل تهیه و توزیع کتابهای مفید و لازم دینی، ازدواج سادات نیازمند، پرداخت قبض آب و برق ایشان و مانند آن مصرف کند باید ابتدا راجع به آن اجازه بگیرد.
۴. مقلدین هر یک از مراجع محترم تقلید «دامت برکاتهم» اگر در پرداخت سهمین مبارکین به استناد فتوای مرجع تقلید خود عمل کنند موجب براءت ذمه میشود.
توجه:
سهم مبارک امام(ع) و سهم سادات قابل بخشش نیست.
تجارت با حقوق شرعی (از قبیل خمس و زکات) که واجب است به مصرف موارد مقرر شرعی آن برسد و خودداری از مصرف آن، هر چند به قصد استفاده از منافع آن در یک مؤسسهی فرهنگی باشد بدون اجازهی ولی امر خمس اشکال دارد و در صورتی که با آن تجارت شود سود حاصل تابع سرمایه است که باید در همان موارد مصرف سرمایه صرف شود و خمس ندارد:
کسی که در اجازهی فردی که مدعی اجازه (از طرف ولی امر خمس) است شک دارد میتواند به صورت محترمانه از آن فرد بخواهد که اجازهی خطی خود را به او نشان دهد و یا از او قبض رسید را که مهر ولی امر خمس بر آن خورده درخواست کند چنانچه او طبق اجازهیی که از طرف ولی امر خمس دارد عمل کرده عملش مورد تأیید است.
گرفتن سهم امام(ع) و سهم سادات برای کسی که شرعاً مستحق نبوده و مشمول مقررات شهریهی حوزه هم نباشد، جایز نیست.
۲. شرایط کسانی که میشود به آنان سهم سادات داد
شرایط کسانی که میشود به آنان سهم سادات داد
۱. سیادت (سید بودن).
۲. ایمان (شیعهی دوازده امامی بودن)
۳. فقر (فقیر بودن)
۴. واجب النفقه نبودن.
۵. در راه معصیت صرف نکردن.
۶. اهل معصیت به طور آشکارا نبودن.
۱. سیادت:
۱. سیدی جایز است از سهم سادات استفاده کند که از طرف پدر انتساب به جناب هاشم جد پیامبر(ص) داشته باشد، بنابراین همهی سادات علوی و عقیلی و عباسی که هاشمی هستند حق استفاده از مزایای خاص سادات هاشمی دارند.
۲. کسی که از طرف پدر به عباس بن علی بن ابی طالب(ع) منسوب است سید علوی میباشد.
۳. گرچه منتسبین به پیامبر اکرم(ص) از طرف مادر هم از اولاد رسول اکرم(ص) محسوب میشوند، ولی ملاک ترتیب آثار و احکام شرعی سیادت با انتساب از طرف پدر است.
۳. فقر:
۱. ساداتی که دارای شغل و کسبی هستند، اگر درآمد آنان برای زندگیشان به طور متعارف و مناسب با شأن عرفیشان کافی باشد، مستحق خمس نیستند.
۲. خانوادهی ساداتی که پدرشان در پرداخت نفقهی آنان کوتاهی میکند اگر نمیتوانند نفقهی خود را از پدر خود بگیرند جایز است به مقدار نفقه از سهم سادات به آنان داده شود.
۳. سادات نیازمند اگر علاوه بر خوراک و پوشاک، به چیز دیگری که مناسب حالشان است نیاز داشته باشند جایز است به مقدار رفع نیاز از سهم سادات به آنان پرداخت شود.
۴. زن سیدهیی که شوهرش بر اثر فقر نتواند نفقهی او را بدهد و او هم شرعاً فقیر باشد میتواند برای رفع نیازش سهم سادات بگیرد و آن را برای خود و فرزندان و حتی شوهرش مصرف کند.
۴. واجب النفقه نبودن:
به کسی که واجب النفقه است نمیتوان خمس داد، مثلاً انسان نمیتواند به پدر و مادر فقیرش که توانایی کمک به آنان را دارد خمس خود را بدهد.